با گرمتر شدن و افزایش روز به روز جمعیت جهان، موتورها و ماشین آلات ما همچنان به تولید آلایندههای کثیف ادامه میدهند و هر ساله هوای آلودهتری را نسبت یه سال قبل آن مشاهده میکنیم. این در حالی است که نیمی از جهان به سوخت یا فناوری پاک دسترسی ندارند. از این رو، هوایی که تنفس میکنیم به طور خطرناکی آلوده میشود. بر اساس آمار بدست آمد از هز 10 نفر، 9 نفر در حال حاضر هوای آلوده تنفس میکنند و هر ساله 7 میلیون نفر به دلیل آلودگی هوا میمیرند. از این رو ما در این مطلب از داروخانه انصار قصد داریم درباره مضرات آلودگی هوا صحبت کنیم و روشهای مختلف مراقبت از سلامتی در شرایط آلودگی هوا را بگوییم.
قرار گرفتن در معرض سطوح بالای آلودگی هوا میتواند پیامدهای نامطلوب مختلفی برای سلامتی ایجاد کند. همچنین خطر ابتلا به عفونتهای تنفسی، بیماریهای قلبی و سرطان ریه را افزایش میدهد. به طوری که یک سوم مرگ و میر ناشی از سکته مغزی، سرطان ریه و بیماری قلبی، به دلیل آلودگی هوا است. اینها فقط عمده مضرات آلودگی هوا هستند؛ در ادامه بیشتر به مضرات آلودگی هوا برای بدن، پوست و مو میپردازیم.
منابع آلودگی هوا
قبل از پرداختن به مضرات الودگی هوا، ابتدا بهتر است منابع و علل ایجاد آلودگی هوا را بشناسید. منابع اصلی آلودگی هوای محیط عبارتند از شیوه های ناکارآمد حمل و نقل (سوختهای آلاینده و وسایل نقلیه)، احتراق ناکارآمد سوختهای خانگی برای پخت و پز، روشنایی و گرمایش، نیروگاههای زغال سنگ، کشاورزی و سوزاندن زباله. اینها عمده منابع و علل ایجاد آلودگی هوا هستند.
چنین منابع انتشار گازها و مواد سمی برای انسان را آزاد میکند که مضرترین آنها عبارتند از: ازن تروپوسفر (O3)، دی اکسید گوگرد (SO2)، دی اکسید نیتروژن (NO2)، بنزو(a) پیرن (BaP) و معلق. ذرات معلق (PM).
آلودگی هوا در ایران
آلودگی هوا در کشور ما نیز به معظلی تبدیل شده است که همه به دنبال فرار از آن هستند. برخی از کلانشهرهای ایران مانند تهران، اصفهان و مشهد در تمام سال و به خصوص فصول پاییز و زمستان از آلودگی هوای شدید رنج میبرند. این آلودگی گاه تا حدی است که مجبور به تعطیلی مدارس و ادارات میشوند.
بنابراین مضرات آلودگی هوا که در ادامه خواهیم گفت، بر همه ما تاثیر دارند و باید مراقبتهای لازم را انجام دهیم؛ به خصوص در فصلهای پاییز و زمستان.
مقابله با آلودگی هوا
از آنجایی که مضرات آلودگی هوا کشنده است؛ مبارزه با آلودگی هوا وظیفه همگانی است. همه ما باید بیشتر برای جلوگیری از افزایش آلودگی هوا کره زمین تلاش کنیم؛ خیلی بیشتر. تلاشهای هماهنگ با مشارکت فعال همه بخشها در این شرایط ضروری است. این شامل دولت، شهرها، جامعه و افراد میشود. وظایف و نقش هر کدام در مقابله با آلودگی هوا عبارت است از:
خطاب به دولت: انتشار گازهای گلخانهای را کاهش دهید و استانداردهای ملی را تنظیم کنید که مطابق با دستورالعملهای کیفیت هوای سازمان بهداشت جهانی باشد. سرمایه گذاری در تحقیق و آموزش پیرامون هوای پاک و آلودگی یک ابزار ضروری هستند.
خطاب به شهرها و جوامع محلی: سیاستهای عمومی در سراسر بخشها باید از ابتدا سلامت عمومی را مورد توجه قرار دهند و با دادهها و ابزار کافی برای ارزیابی آنها دنبال شوند.
وظیفه ما: همه ما پاسخگو هستیم. در مورد نحوه زندگی و مصرف خود فکر کنید و تجدید نظر کنید و انتخابهای پایداری برای خود، فرزندان و فرزندان فرزندانتان داشته باشید. استفاده از حمل و نقل عمومی به جای خودرو شخصی، استفاده از مکمل سوخت برای خودرو و … همه و همه جزو وظایف ما هستند.
مضرات آلودگی هوا
سلامت جسمی و روانی ما تحت تأثیر نوع آلودگی هوا که در معرض آن قرار میگیریم متفاوت است. اندام ها و عملکردهای بدنی بسیاری وجود دارند که میتوانند آسیب ببینند. بطور کلی مضرات آلودگی هوا عبارتند از:
- بیماریهای تنفسی
- آسیب قلبی عروقی
- خستگی، سردرد و اضطراب
- سوزش چشم، بینی و گلو
- آسیب به اندامهای تناسلی
- تشدید بیماری آسم
- خطر ایجاد عفونت
- زایمان زودرس
- آسیب به کبد، طحال و خون
- آسیب سیستم عصبی
جمعیت شهری بیشتر در معرض مضرات آلودگی هوا هستند و در این زمینه، افرادی که در حال حاضر بیمار هستند، بهویژه کودکان و افراد مسن آسیبپذیر هستند.
مضرات آلودگی هوا برای بیماران تنفسی
آلودگی هوا برای افرادی که سابقه بیماری تنفسی مانند آسم را دارند، کشنده است. یکی از اصلیترین هشدارهایی که در وضعیت آلودگی هوا صادر میشود، برای این افراد است. چرا که کمترین میزان ذرات معلق در هوا میتواند آسیب جدی به این افراد برساند. تا جایی که فرد از حال برود، بیهوش شود و یا به مرگ دچار شود.
افراد مبتلابه آسم و بیماری مزمن انسدادی ریوی تا حد امکان باید از آلودگی هوا دور باشند؛ چراکه باعث تشدید علائم آنها میشود و حتی ممکن است به شکل جدی زندگی آنها را تهدید کند.
مضرات آلودگی هوا برای پوست و مو
آلودگی هوا علاوه بر اینکه روی سلامتی جسمی تاثیر بگذارد، بر پوست و مو نیز تاثیرات منفی زیادی دارد. این مضرات آلودگی هوا بر پوست و مو از نفوذ ذرات معلق به پوست صورت و مو، نشئت میگیرد. برخی از مشکلات پوستی که آلودگی هوا سبب آنها میشود عبارتند از:
- پیری پوست
- لکهای تیره پوستی
- سرطان پوست
- از بین رفتن یکنواختی رنگ پوست
- کهیر
- آکنه، جوشهای سر سیاه و ریز
- اگزمای پوست
آلودگی هوا به عنوان عاملی بالقوه که موجب ریزش موها میشود، به تازگی مورد توجه قرار گرفته است. این یکی از اساسیترین مضرات آلودگی هوا برای مو هستند. این اتفاق با نفوذ ریزگردها و ذرات معلق به ریشه و ساقه مو اتفاق میافتد. از آنجایی که این ذرات معلق در هوا، شیمیایی و سمی هستند؛ به راحتی باعث ریزش مو میشوند.
پیشنهاد ما در این باره استفاده از کلاه هنگام خروج از منزل است.
درمان و پیشگیری از مضرات آلودگی هوا
متاسفانه مانند بسیاری از حساسیتها و آلرژیها، مضرات آلودگی هوا نیز راه درمان و پیشگیری ندارند. این یعنی تنها کاری که در این باره از شما ساخته است، قرار نگرفتن در معرض آلودگی هوا است. این اقداماتی که باید در جهت گرفتار نشدن به زیانهای آلودگی هوا انجام دهید؛ عبارتند از:
- بیرون نیامدن از خانه مگر در شرایط بسیار ضروری
- استفاده از ماسک فیلتردار هنگام خروج از منزل
- شست و شوی مرتب دست و صورت به صورت روزانه
- اصلاح برنامه غذایی و افزایش مقدار غذای سالم و لبنیات
- شست و شوی صورت با محلول مخصوص ضدعفونی کننده صورت
- قرار دادن دستگاه تصفیه هوا در منزل
در آخر
ما در این مطلب از داروخانه انصار (دکتر مریم امجدی) درباره آلودگی هوا صحبت کردیم و مضرات آلودگی هوا بر سلامتی جسم، پوست و مو را به شما گفتیم. اگر شما هم در شهرهای بزرگ و آلوده زندگی میکنید حتما مراقبتهای لازم را انجام دهید و توصیههای ارائه شده در بالا را جدی بگیرید تا از مضرات آلودگی هوا مانند ریزش مو، آکنه و جوش سر سیاه و بیماریهای قلب و عروقی جلوگیری کنید.
امیدواریم از خواندن این مطلب لذت برده باشید. در صورتی که سوالی برایتان پیش آمد و یا درباره خرید محصولات دارویی و آرایشی بهداشتی داروخانه انصار درخواست مشاوره داشتید؛ فقط کافیست از طریق راههای ارتباطی ذکر شده در سایت با ما در ارتباط باشید. همکاران ما در سریعترین زمان پاسخگوی شما خواهند بود.